Kontrowersje dotyczące głosowań

Kontrowersje i głosy sprzeciwu pojawiały się przy okazji publikacji większości wyników głosowania poszczególnych komitetów standaryzacyjnych. Miało to miejsce zarówno podczas pierwszego głosowania w sierpniu 2007 r., jak i ostatniego, przeprowadzonego w marcu. Zbadania procesu normalizacji domagają się również członkowie podobnego komitetu technicznego z Norwegii. Zastanawiają się oni w jaki sposób ustalone krajowe zasady normalizacyjne, umożliwiające akceptację określonego projektu, przy zdecydowanym sprzeciwie znacznej większości członków komitetu. Taka sytuacja miała miejsce podczas głosowania dotyczącego standaryzacji OOXML.

Niektórzy dopatrują się nieprawidłowości także w pracach, reprezentującego Polskę, Komitetu Technicznego nr. 182. Kontrowersje wzbudza m.in. rzekome zatajenie treści listu skierowanego przez Tomasza Schweitzera, przewodniczącego Polskiego Komitetu Normalizacyjnego, do członków KT182. Przewodniczący PKN sugerował w nim, że z powodu braku wyraźnej większości głosów zwolenników, bądź przeciwników standaryzacji OOXML "neutralnym i bezstronnym rozwiązaniem byłoby podjęcie przez KT 182 decyzji o wstrzymaniu się od głosu". Pismo przesłane na ręce przewodniczącej KT182, do pozostałych członków nie dotarło.

Kontrowersyjny, aczkolwiek w pełni zgodny z prawem PKN, jest również sposób traktowania głosów członków, którzy nie oddali głosu w terminie. Brak odpowiedzi traktowano jako głos za przyjęciem wniosku o utrzymaniu dotychczasowego stanowiska Polski. Z opublikowanego komunikatu wynika, że regułę tą zastosowano wobec 7, spośród 24 głosów.

Pojawiają się także zapowiedzi pozwów sądowych. Większość członków duńskiego parlamentu domaga się, aby emerytowany sędzia Europejskiego Trybnuału Sprawiedliwości, Bo Vesterdorf przeprowadził niezależne śledztwo badające obiektywizm procesu standaryzacji OOXML. Duńczycy domagają się reakcji akurat tego prawnika, ponieważ jest on znany z nieugiętości wobec koncernu z Redmond, a jednocześnie zdaje się postępować w sposób sprawiedliwy. Bo Vesterdorf, jako sędzia Europejskiego Trybnuału Sprawiedliwości w 2004 r. utrzymał decyzję sądu pierwszej instancji i nałożył na amerykański koncern karę finansową w wysokości 497 mln euro.

"Rodzi się też pytanie czy walka Microsoftu o uznanie OOXML za standard ISO była czymś wyjątkowym, a może próby nakłaniania decydentów są całkowicie normalną praktyką?" - zastanawia się Peter O'Kelly. Bob Sutor, wiceprezes ds. standaryzacji w IBM uważa, że potrzebna jest dyskusja na temat fundamentalnych zasad przyznawania norm i ewentualnych możliwości poprawy obecnej sytuacji.

OOXML: otwarty, czy zamknięty?

"Nawet jeśli głosowanie odbyło się zgodnie z prawem, to nie rozumiem jak można uznać za otwarty standard, format, którego obecnie nie da się w pełni wykorzystywać na różnych platformach, zaś jego rozwój zależy głównie od działań jednej firmy" - konkluduje Thomas Vinje, prawnik European Committee for Interoperable Systems. Przedstawiciele ECIS twierdzą, że Microsoft zyskał dominującą pozycję na rynku oprogramowania biurowego m.in. dzięki temu, że nie ujawniał dokumentacji technicznej wykorzystywanych formatów zapisu plików konkurentom. W ten sposób uniemożliwiał zapewnienie kompatybilności z programami konkurencyjnymi.

"Nie ma otwartej implementacji OOXML i prawdopodobnie nigdy jej nie będzie" - mówią obserwatorzy. Ich zdaniem sam proces pokazał dobitnie, jak bardzo nieskuteczne są dzisiaj metody standaryzacyjne sprawdzone w czasach przed globalizacją i Internetem.